نوشته‌ها

شیر فلکه صنعتی

شیر پروانه ای با عایق های NBR,EPDM,PTFE,Halar Coated

شیر های پروانه ای با آلیاژ های مختلفی تولید می شوند و همه ما چهار آلیاژ مشهور این محصول را به صورت کامل می شناسیم، گذشته از میزان موجودی و یا تولید کننده های آنها ممکن است با عایق ها و سیت های مختلفی تولید شوند، هر یک از این ها را می توان به صورت ضربدری با یکدیگر تبدیل کرد، مثلا یک شیر پروانه ای با بدنه فولادی و سیت استیل و عایق PTFE

البته این لیست های زیر تنها آلیاژ های معمول و قابل ارائه در بازار ایران را معرفی می کند ولی در واقع هر یک از این آلیاژ ها ممکن است به ریز دسته هایی تقسیم شوند که به صورت تخصصی تر و ترکیب و آلیاژ کامل تری تولید می شوند، همین طور باید در نظر داشته باشید که شیر های پروانه ای در زمان پروسه تولید و همین طور بر اساس برندهای مختلف قیمت های متنوعی هم پیدا می کنند، ضمن اینکه برخی شرکت های توزیع کننده مستقیم در ایران با ارائه قطعات جانبی و گارانتی معتبر می توانند گزینه بهتری باشند حتی اگر قیمت های بالاتری دارند

انواع سیت یا نشیمنگاه معمول در بازار تاسیسات

  • سیت استیل با آلیاژ های ۳۰۴ و ۳۱۶ که بیشتر برای سیالات خورنده مورد استفاده قرار می گیرند، البته صنایع غذایی و داروئی هم از همین مواد استفاده می کنند
  • سیت فولادی که برای مواد شیمیایی ساده و یا آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد
  • سیت های آلومینیوم برنز که برای پالایشگاه و همین طور مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند

انواع بدنه برای شیر های پروانه ای

  • استیل
  • فولاد
  • چدن
  • برنز آلومینیوم

انواع عایق شیر پروانه ای

  • NBR
  • EPDM
  • PTFE
  • Halar Coated
فروش تجهیزات خطوط لوله و تاسیسات

شیر پروانه‌ای Butterfly valve

شیر پروانه‌ای به انگلیسی: Butterfly valve گونه‌ای از شیرهای صنعتی است که در آن از یک دیسک دایره‌ای یا مستطیلی که امکان چرخش حول محور خود را دارد، جهت کنترل یا انسداد مسیر جریان سیال استفاده می‌شود.این نوع از شیرها نسبت به دیگر انواع شیر از وزن کمتر برخوردار بوده و در عین حال ارزان تر می‌باشد.

طراحی شیر های پروانه ای

سوراخکاری آنها مطابق استاندارد  ANSI B16.5 CLASS 150 تا فشار۲۵ bar باشند . از کلاس۳۰۰ به بالا طبق سفارش پروانه در موقعیت باز , کاملا” در وسط قرار  می گیرد و بهترین شرایط را برای عبور جریان با کمترین افت فشار فراهم میکند .  آبندی مطمئنی را از هر دو جهت تامین می کند .

سایز :

  • ۲ الی ۲۴ اینچ با عملکرد گیربکسی
  • ۲ الی ۲۴ اینچ با عملکرد اهرمی

پوشش بدنه شیر های ایرانی

داخل و خارج بدنه بوسیله رنگ پودری با روش الکترواستاتیک پوشیده شده است .

گستره کاربرد  شیر پروانه ای

در صورتی که سیالات مایع تا دمای ۲۰۰ درجه باشد می توانید از این شیرها استفاده نمایید. در سایر موارد خواهشمند است شرایط کاری ,نوع, سرعت و دمای کاری سیال را با شرکت پترو صنعت عادل در میان بگذارید .

مزایای محصولات ایرانی

  • ضخامت کم شیر که مطابق با استاندارد ANSI B16.5
  • شیرهایی با وزن کم و ابعاد کوچک بوجود آورده که مشکلات نصب,انبار داری, و حمل و نقل را به حداقل می رساند .
  • امکان نصب شیر در تمامی حالتها عمودی,افقی,مایل و…. وجود دارد .
  • از هر دو سمت عمل آبندی به خوبی انجام می گیرد .
  • برای نصب به منظور قطع و وصل و همچنین کنترل جریان سیال مناسب است .
  • افت فشار اندکی را موجب می شود .
  • سیستم عملکرد دستی یا گیربکسی و یا سیستم پنوماتیک به راحتی برای شرکت مقدور و حتی برای مصرف کننده قابل تعویض می باشد.

معرفی شیرهای پروانه ای فلنچ دار و ویفری

یکی دیگر ازانواع شیرهای مورد استفاده در صنعت آب، شیر پروانه ای به انگلیسی Butterfly Valves  است که دارای ساختمانی ساده و بهترین نوع شیر برای جریان های زیاد است. امروزه شیرهای پروانه ای به سبب سبکی وزن، اندازه کوچک و فشرده، راندمان بالا و قیمت ارزان نسبت به بقیه انواع شیرآلات صنعت آب،  محبوبیت زیادی در سیستم های آبرسانی دارند. تولید و استفاده از شیرهای پروان های به سبب ساختار ساده و متراکم دارای توجیه اقتصادی مناسبی است.

از شیرهای پروانه ای می توان برای کنترل و یا قطع و وصل جریان استفاده نمود. با یک طرح خوب برای دیسک آنها، می توان ظرفیت شیر پروان های را تا حد یک شیر کشویی در حالت کاملا باز افزایش داد. در سازه این شیرها  از جنس های متنوع و مختلفی استفاده می کنند. همچنین شیرهای پروانه ای تقریباً با هر نوع سیالی سازگاری دارند.

* به نوعی از شیرهای پروانه ای که فاقد فلنچ هستند، شیر پروانه ای ویفری Wafer گفته می شود.

نحوه کار و عملکرد شیرهای پروانه ای

بند آور شیر پروانه ای به صورت صفحه دایره ای شکل است که ازبالا به ساقه و دسته شیر متصل است  واز پائین بوسیله یک پاشنه به بدنه شیر وصل شده است. به طوری که بند آور  می تواند حول این پاشنه حرکت کرده وجریان سیال عبوری از شیر پروانه ای را قطع کرده و یا از شیر عبور دهد.

هنگامی که بند آور شیر پروانه ای موازی جریان قرار می گیرد، حداکثر مقدار سیال از شیر عبور می کند. بهره برداری از شیرهای پروانه ای بزرگ بوسیله نیروی برق و استفاده از چرخ دنده ها و یا هیدرولیک صورت می گیرد. به این گونه شیرهای، شیر با عملگر برقی یا پنوماتیکی گفته می شود.

بر حسب چگونگی آببندی، این شیرها تحت شرایط دما و فشار بسیار وسیعی قابل استفاده می باشند. از این شیرها درزوایای ۱۵ تا ۷۰ درجه برای کنترل مقدار جریان می توان استفاده نمود. به سبب نوع حرکت دیسک در شیرهای پروانه ای و حرکت پاک کنندگی آن، از این شیرها در سامانه های انتقال سیالات کثیف و حاوی ذرات معلق نیز استفاده می شود.

  • شیر پروانه ای فنچ دار
  • تصویر شیر پروانه ای فنچ دار
  • شرایط استفاده و بهره بردای از شیرهای پروانه ای

در هنگام استفاده از شیرهای پروانه ای به عنوان کنترل کننده جریان باید مراقب شرایط بروز کاویتاسیون بود. همچنین اگر هنگام بستن شیر با سرعت زیاد بسته شود، پدیده ضربه قوچ می تواند در سیستم ایجاد گردد. کاویتاسیون حاصل اختلاف فشار در دو سوی شیر می باشد و باید متوجه بود که در حالت نبودن شبکه در پایین دست، اختلاف فشار دو سوی شیر بیشتر از حالت وجود سیستم لوله کشی در پایین دست است. مهمترین اثر کاویتاسیون کاهش مقدار جریان و ضریب جریان می باشد. علاوه بر این موضوع کاویتاسیون موجب کاهش شدید طول عمر شیر و حتی لوله کشی پایین دست خواهد گردید.

دیاگرام اجزای شیر پروانه ای

یکی از موضوعات مهم در شیرهای پروانه ای سایز بزرگ، مقدار افت فشار کم ایجاد شده توسط شیر در حالت کاملاً باز است. این افت فشار در حالت کاملاً باز آنچنان کم است که در مقایسه با افت فشار ایجاد شده در شبکه لوله کشی، معمولاً از آن صرف نظر می گردد.

نحوه عبور جریان از شیرهای پروانه ای

با توجه به اینکه بیشترین جریان در شیر پروانه ای زمانی می افتد که بندآور حالت موازی نسبت به جریان داشته باشد لازم است که بدانیم در زوایای مختلفی که بند آور با جریان می سازد مقدار جریان عبوری از شیر چه مقدار خواهد بود. در جدول زیر برحسب سایز شیر پروانه ای و مقدار زاویه ای که بندآور با جریان می سازد مقدار جریان عبوری از شیر نشان داده شده است. ۹۰ درجه هنگامی است که بندآور شیر پروانه ای کاملاً باز است و ۰ درجه هنگامی است که شیر کاملاً بسته است.

شیر پروانه ای با حرکت چرخشی برای قطع و وصل کردن جریان و همچنین تنظیم جریان مورد استفاده قرار می گیرد. شیر پروانه ای دارای عملکرد آسان و سریع می باشند چون ۹۰ درجه چرخش  دستگیره ، مجرابند را از حالت کاملاً بسته به حالت کاملاً باز تغییر وضعیت می دهد . شیرهای پروانه ای بزرگتر دارای عملگرهایی مختلفی بصورت دستی،پنوماتیک،وهیدرولیک می باشد. این شیرها مزیتهای فراوانی نسبت به سایر شیرها دارند. خصوصاً  در سایزهای بزرگ از این نمونه شیرها استفاده می گردد.

این شیر بر روی خطوط انتقال گاز و مایع در فشار های کم و جریان های Slurry مورد استفاده قرار می گیرد .استفاده از این شیر در فشارهای بالا به دلیل نشتی توصیه نمی شود.

     شیر پروانه ای در سایزهای مختلف ۲/۱-۱ الی ۲۰۰ اینچ ساخته و تعمیرات آنها ساده است ولی باید مرتب گریسکاری شود. در بعضی از مواقع و در موارد خاص بوسیله فلکه دستی که به میله گرداننده صفحه وصل می باشد و مکانیزم آن در یک جعبه چرخ دنده قرار دارد مجهز می کنند تا چنانچه اگر گرداننده اصلی که هوا یا هیدرولیک باشد از کار بیفتد ، بتواند با آزاد کردن آن از دنده با اهرم یا فلکه دستی مجرابند را در هر حالت که باشد نگه داشت .

     ویژگی دیگر این شیرها به حداکثر رساندن سرعت جریان سیال در حداقل زمان و حرکت شیر می باشد. مخصوصاً در مورد کنترل فشار سیالات در مخازن یا برج های تحت فشار ، همچنین این نوع شیرها در حجم زیاد انتقال سیالات مورد استفاده قرار می گیرد.

 از مزایای شیر پروانه ای سبکی وزن ، ارزانی قیمت ، نداشتن قطعات لغزنده و کشویی ، قابلیت کنترل ، ساخت صفحه دیسک از موارد مختلف فلزی و غیر فلزی می باشد. و از دیگر مزایای این شیرها نداشتن محفظه ای برای به دام انداختن سیال و در نتیجه جلوگیری از خوردگی می توان اشاره کرد.عمل آب بندی در شیرهای پروانه ای بصورت Metal-Soft Seat می باشد

نمونه ای از شیر های پروانه ای

  • شیر پروانه‌ای نوع ویفری
  • فشارکاری ۱۰/۱۶ بار
  • وظیفه:
  • قطع و وصل و تنظیم جریان فشار ، دبی
  • کاربرد:
  • آب ، فاضلاب و سایر مصارف مشابه صنعتی و ساختمانی
  • جنس بدنه و زبانه: چدن داکتیل GGG40 EN-JS 1030
  • لاینینگ داخل بدنه از جنس EPDM
  • جنس محور: فولاد زنگ نزن X20Cr13 4021
  • محافظت در برابر خوردگی: پوشش اپوکسی پودری
  • داخل و خارج رنگ: آبی RAL 5005
  • تست و بازرسی نهایی: طبق استانداردEN12266 -1
  • فاصله فلنج تا فلنج: طبق استاندارد EN 558-1 سری F20
  • در صورت درخواست:
  • عملگر برقی/ نیوماتیکی
  • گیربکس
  • لاینینگ بدنه از جنس NBR

شیرهای پروانه ای بدون فلنج  ویفری ابعاد و اندازه های شیرهای ویفری

 PN ، فشار :  ۶  ، ۱۰ و  ۱۶ اتمسفر بار

سایز:  DN 50_DN 600 از سایز ۲ اینچ تا …

۵۰ ، ۶۵ ، ۸۰ ، ۱۰۰ ، ۱۲۵ ، ۱۵۰ ، ۲۰۰ ، ۲۵۰ ، ۳۰۰ ، ۳۵۰ ، ۴۰۰ ، ۵۰۰ ، ۶۰۰ و … میلیمتر

پنجاه ، شصت و پنج ، هشتاد ، صد ، صد و بیست و پنج ، صد و پنجاه ، دویست ، دویست و پنجاه ، سیصد ، چهارصد و … میلی متر

ابعاد فلنج های اتصال مطابق با استاندارد : DIN EN  ۱۰۹۲ _۱DIN 2501

طول شیر مطابق  با استاندارد:  DIN EN 558  series 20 DIN 3202 P3 K1 ISO 5752_series

مشخصات شیر ویفری

این شیر برای نصب بین فلنج هایی مناسب است که سوراخکاری آنها مطابق استاندادDIN EN 1092_1 بوده و فشار کاری سیستم تا فشار ۱۶bar یا ANSI CLASS_150 باشند . طراحی این شیر به گونه ای است پروانه در موقعیت باز کاملا  باز قرار میگیرد  و بهترین شرایط را برای عبور جریان با کمترین افت فشار فراهم می کند . لاستیک آببندی با فرم U داخل و دو طرف بدنه قرار گرفته و قابل تعویض است  و آببندی مطمئنی را از هر دو سمت پروانه تامین می کند . مدل لاگ نیز جهت نصب در انتهای خط با مشخصات فوق قابل عرضه است .

توجه :  این شیرها احتیاج به واشر آببندی گسکت ندارد و استفاده از واشر آببندی عملکرد شیر را مختل می نماید.

مزایای شیر پروانه ای بدون فلنچ میراب

  • افت فشار اندکی را موجب میشود.
  • آببندی از هر دو سمت پروانه به خوبی انجام می گیرد.
  • لاستیک آببندی داخل بدنه به آسانی قابل استفاده می باشد .
  • امکان نصب شیر در تمامی حالت ها  عمودی افقی مایل  وجود دارد.
  • به منظور قطع و وصل و همچنین کنترل جریان سیال مناسب است .
  • ضخامت کم شیر که مطابق با استاندارد ISO 5752  سری ۲۰ میباشد شیرهایی با وزن کم و ابعاد و ابعاد کوچک  بوجود آورده  که مشکلات  نصب  انبار داری و حمل و نقل را به حداقل  می رساند .
  • مقطع U شکل لاستیک آببندی داخل بدنه شیر نیاز به واشر آببندی  بین شیر و فلنج های مقابل را مرتفع می کند و موجب عایق نمودن سیال  از بدنه  شیر میگردد.

گستره کاربرد شیر ویفری:

از این شیر به منظور قطع  وصل یا کنترل جریان سیال استفاده می گردد. در صورتیکه سیال آب باشد تا دمای  ۸۰ درجه سانتی گراد و سرعت عبوری حداکثر باشد می توانید از این شیرها استفاده نمایید لاستیک آببندی EPDM  در سایر موارد لازم است شرایط کاری نوع فشار  ودمای سیال را با شرکت میراب در میان بگذارید.

استفاده از این شیرها برای آب سرد ، آب گرم ، اسیدها و بازها و خطوط هوا و بسیاری دیگر از سیالات مناسب است.نتیجتا برای جایگزینی برخی شیرهای استیل و نیز برخی شیرهایی که به تعداد زیاد نیاز به تعویض قطعه یدکی دارند جایگزین مناسبی است.

شیر پروانه ای ویفری میراب برای موتورخانه های خانگی و صنعتی در سایزهای مختلف از ۲ اینچ به بالا و در خطوط آب گرم و سرد مناسب است و پیشنهاد میگردد. برای خطوط آب گرم لاستیک شیرها از نوع EPDM  توصیه میشود . لازم به ذکر است که استفاده از این شیرها به جای شیرهای کشویی در موتوخانه ها موجب کاهش اندازه موتورخانه و نیز کاهش هزینه ها میگردد.

۱٫      سرویس و نگهداری ویفری میراب

  1. شیر پروانه ای ویفری میراب نیاز به هیچگونه سرویس و نگهداری در طول مدت بهره برداری ندارد و در صورت بروز هر گونه اشکال در سیستم آببندی و عملکرد شیر سریعا با قسمت خدمات پس از فروش این شرکت تماس بگیرید تا متخصصین شرکت جهت رفع عیب به محل اعزام شوند.
  2. در موقع انبارداری طولانی مدت شیر را در حالت کاملا باز قرار دهید دسته را در خلاف جهت عقربه ساعت تا آخر بچرخانید و شیر را به صورت ایستاده نگهداری کنید تا از برخورد نور شدید و اشعه ماورا بنفش به قسمت لاستیکی شیر جلوگیری شود.
  3. تامین قطعات یدکی این شیرها ممکن است و در صورت بروز مشکلات و خرابی میتوانید لاستیک آببندی مناسب و اورجینال شرکتی ، دسته اهرمی ، شفت کوتاه ، دیسک و نیز دیگر قطعات یدکی را از طریق همین وب سایت تهیه کنید و طبق دستورالعمل تعویض نمایید.

مکانیزم درونی شیر پروانه ای بی فلنچ میراب

با چرخش دسته در جهت عقربه ساعت ، پروانه که به محور متصل شده در موقعیت باز ، کاملا در وسط قرار میگیرد و بهترین شرایط را برای عبور جریان با کمترین افت فشار فراهم میکند و با حرکت دسته در جهت خلاف عقربه ساعت پروانه در موقعیت بسته قرار میگیرد و یک آببندی کامل را ایجاد میکند.

دستور العمل نگهداری ، نصب و بهره برداری شیرهای پروانه ای فلنجدار آئوما شرکت میراب

شیر پروانه ای فلنج دار

 الف – لطفاً نکات ذیل را برای نگهداری در انبار رعایت فرمائید :

  • شیرها قبل از نصب ، حتی الامکان در بسته بندی کارخانه نگهداری شود .
  • شیرها در محل خشک و دور از تابش خورشید و عاری از گرد و غبار نگهداری شود .
  • در صورتیکه شیر بیش از مدت ۲ سال در انبار نگهداری شده باشد، لازم است مجدداً تست و کنترل شود .

 ب- لطفاً نکات ذیل را قبل از نصب رعایت فرمائید :

  1. از تمیز بودن سطح فلنجها ، لاستیک آب بندی ، نشیمنگاه و بدنه شیر اطمینان کامل حاصل فرمائید .
  2. به علت احتمال شل شدن پیچهای محل اتصال عملگر به شیر در موقع حمل و جابجایی شیر در صورت نصب عملگر برقی یا بادی  از محکم بودن آنها اطمینان حاصل فرمائید .
  3. قبل از نصب شیر در محل ، توصیه می شود چندبار شیر را باز و بسته نموده و از عملکرد آن مطمئن گردید ، چنانچه برای بسته شدن کامل پروانه احتیاج به نیروی زیادی باشد و لاستیک آب بندی نتواند در وسط رینگ آب بندی قرار گیرد باید از اعمال نیروی زیاد خودداری و نسبت به تنظیم مجدد لاستیک آب بندی طبق دستورالعمل کارخانه اقدام نمود . در غیر اینصورت احتمال پاره گی لاستیک آب بندی و صدمه به قطعات گیربکس وجود دارد .
  4. پس از انجام کنترل عملکرد و قبل از اقدام به نصب شیر پروانه ای باید از خم بودن صحیح ضامن خار نگهدار محور دیسک اطمینان حاصل نمود این ضامن از باز شدن پیچ و خارج شدن خار جلوگیری می نماید و شیر را در وضعیت بسته قرار می دهد .
  5. برای نصب شیرهای سایز بزرگ و شیرهای با فشار کاری ۲۵ اتمسفر و بیشتر ، بمنظور سهولت در باز و بسته نمودن شیر و جلوگیری از صدمه به قطعات گیربکس استفاده از سیستم بای پاس ضروری است .

 ج – لطفاً نکات ذیل را هنگام نصب شیر رعایت فرمائید :

  1. شیر باید به دقت به محل مورد نظر حمل و از تماس یا برخورد آن با سایر متعلقات لوله و دیواره های مجاور محل نصب جلوگیری شود. در صورت صدمه دیدن پوشش رنگ سطوح خارجی و داخلی شیر ، باید نسبت به لکه گیری آن اقدام نمود .
  2. برای بلند کردن و حمل و نقل شیرها بمنظور جلوگیری از وارد شدن صدمه به شیر و پوشش آن ، از طنابهای پلی استر ، کنف و یا تسمه های نخی استفاده شود . دقت نمایید استحکام طناب بکار رفته متناسب با وزن شیر باشد . طنابها و تسمه های مورد استفاده باید به اندازه کافی بلند بوده و هنگام بلند نمودن شیر بدور بدنه بین دو فلنج بزرگ قرار گیرد. هرگز نباید از سوراخهای فل ، فلکه و پوسته گیربکس و یا عملگر برقی یا بادی برای بند نمودن شیر استفاده کرد .
  3. شیرهای پروانه ای در کارخانه از دو طرف تست شده و آب بندی می باشند . توصیه می شود برای آب بندی مطئمن تر شیر بنوعی در خط نصب شود تا فشار بیشتر در طرفی که برجستگی محل شفت های روی پروانه دیده می شود ، اعمال شود .
  4. وجود ذرات و اشیاء خارجی در داخل شیر پروانه ای می تواند موجب وارد نمودن خسارت به لاستیک آب بندی شیر گردد . بنابراین قبلاً از تمیز بودن داخل شیر و لوله هایی که قرار است به شیر متصل گردد، اطمینان حاصل نمائید .
  5. با توجه به اینکه استفاده از اتصالات قابل پیاده کردن، نصب و جدا کردن شیرها را در خطوط لوله آسان می نماید، پیشنهاد می شود قبل و یا بعد از هر شیر در صورت امکان از این اتصالات استفاده شود .
  6. باید از هم محور بودن فلنجهای لوله که شیر بین آنها نصب می گردد همچنین از در امتداد و موازی بودن آنها اطمینان حاصل گردد
  7. تعویض و تنظیم لاستیک آب بندی شیرهای پروانه ای در صورت نیاز از سایز ۹۰۰ به بالا ، می تواند در حالت نصب شیر صورت گیرد برای این منظور باید امکان دسترسی به سمتی که روبند و لاستیک آب بندی قرار دارد وجود داشته باشد . برای تنظیم و تعویض لاستیک آب بندی شیرهای پروانه ای کوچکتر از ۹۰۰ میلیمتر ، شیرها را باید از خط لوله خارج نمود .
  8. شیر باید به گونه ای بین دو قسمت خط لوله متصل گردد که هیچ گونه تنش از خط لوله به شیر وارد نگردد . از این رو وزن لوله قبل و بعد از شیر نباید به شیر اعمال شده ، حتماً از تکیه گاه زیر سری برای گرفتن وزن لوله استفاده شود .
  9. جهت جلوگیری از اعمال نیرو به شیر و فلنج لوله ، پیچ ها باید به اندازه کافی و بصورت ضربدری محکم شوند .

 د- نکات ذیل را پس از نصب شیر رعایت فرمائید :

  1. شیر پس از نصب باید تمیز گردد . پروانه دیسک ، نشیمنگاه و سایر قطعات محرک شیر باید بدقت بررسی گردند و کلیه اشیاء خارجی جهت کمک به عملکرد صحیح شیر ، از داخل شیر خارج گردند .
  2. جهت جلوگیری از هر نوع آسیب دیدگی احتمالی ناشی از عوامل خارجی ، پس از تکمیل نصب و تا زمان شروع بهره برداری ، شیر با پوشش حفاظتی مناسبی پوشش داده شود .
  3. پس از تکمیل نصب باید کلیه شیرها را باز نمود و خطوط لوله را از ضایعات اضافی مانند الکترودهای جوشکاری پاکسازی نمود .
  4. در خاتمه عمل نصب ، عملکرد شیر را با چندین بار باز و بسته آزمایش نمود. شیر بایستی براحتی مانند قبل از نصب باز و بسته شود
  5. برای اطمینان از سلامت شیر و کنترل کارآیی آن، باز و بسته نمودن شیرها در فاصله زمانی معین توصیه می گردد .
  6. از استفاده شیر در حالتی که پروانه نیمه باز است خودداری نمایید . در غیر اینصورت باعث خرابی پروانه و بدنه خواهد شد

از شیرهای پروانه ای به انگلیسی: Butterfly Valves می توان برای کنترل و یا قطع و وصل نمودن جریان سیال استفاده نمود. با اجرای یک طرح خوب برای دیسک، می توان ظرفیت شیر پروانه ای را تا حد یک شیر کشویی در حالت کاملاً باز بالا برد. در ساخت سازه شیرهای پروانه ای از جنس های متنوع و گوناگون استفاده می کنند. همچنین شیرهای پروانه ای تقریباً با هر نوع سیالی سازگاری دارند. شیرهای پروانه ای به خاطر داشتن وزن سبک، سایز کوچک و فشرده، راندمان بالا و قیمت پایین تر نسبت به بقیه انواع شیرآلات صنعتی،  کاربرد فراوانی در سیستم های آبرسانی و آبیاری دارند. به نوعی از شیرهای پروانه ای که فاقد فلنچ هستند، شیر پروانه ای ویفری به انگلیسی: Wafer گفته می شود.

فروش شیر پروانه ای ویفری

بند آور شیر پروانه ای به شکل صفحه دایره ای شکل است که ازبالا به ساقه و دسته شیر متصل است؛ این بندآوراز پائین به وسیله یک پاشنه به بدنه شیر پروانه ای متصل گردیده است. به گونه ای که بندآور می تواند حول پاشنه شیر حرکت کرده وجریان سیال گذرا از شیر پروانه ای را قطع و وصل بنماید.

بر اساس نحوه آببندی، شیرهای پروانه ای تحت شرایط دمایی و فشاری بسیار گسترده ای قابل استفاده می باشند. از این شیرها درزوایای ۱۵ تا ۷۰ درجه برای کنترل میزان جریان عبوری سیال می توان استفاده نمود. به خاطر نحوه حرکت دیسک در شیرهای پروانه ای و حرکت پاک کنندگی آن، از این شیرها در سامانه های انتقال سیالات کثیف و حاوی ذرات معلق مانند پساب ها و فاضلاب ها نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

فروش شیر پروانه ای فلنچ دار

در هنگام استفاده از شیرهای پروانه ای به عنوان کنترل کننده جریان سیال باید مراقب شرایط بروز کاویتاسیون بود.مهمترین اثروقوع کاویتاسیون در سیستم انتقال سیال، کاهش مقدار و ضریب جریان می باشد. علاوه بر این بروز کاویتاسیون در سیستم های آبیاری و آبرسانی می تواند موجب کاهش شدید طول عمر شیر پروانه ای و حتی بروز خسارات در لوله کشی پایین دست گردد. همچنین در هنگام بستن شیر می بایست از سرعت زیاد اجتناب نمود تا از بروز پدیده ضربه قوچ در سیستم جلوگیری گردد.

شیر پروانه ای ویفری

Butterfly valve

شیر پروانه ای دارای یک دیسک گرد می باشد که قطر ان با قطر داخلی لوله برابر می باشد و از بالا به دسته و از پایین به پاشنه متصل و حول یک محور می چرخد.این نوع شیر ,ساده ترین شیر دستی می باشد و ساخت آن از لحاظ اقتصادی با صرفه می باشد و برای جریان های زیاد مورد استفاده قرار میگیرد.

انواع متنوعی از شیر های پروانه ای در صنایع مختلف استفاده می شود، از شیرهای معمولی گرفته تا شیرهایی که قادر به تحمل فشارهای بسیار بالا می باشند. به طور کلی شیرهای پروانه ای دارای اندازه های بزرگتر از ۲ اینچ هستند. عدم ساخت شیرهای کوچکتر به این دلیل است که پره داخل شیر قسمت زیادی از فضای شیر را اشغال می کند و برای شیرهای کوچکتر ظرفیت شیر بسیار پایین می آید.

در حالت کاملاً باز شیرهای پروانه ای آشفتگی کمی را در سیال به وجود می آورند و به همین دلیل افت فشار شیر در این حالت قابل چشم پوشی است. شیرهای پروانه ای در مقایسه با دیگر شیرهای هم قیمت دارای ظرفیت بالاتری هستند. این افزایش ظرفیت در اندازه های بالاتر از ۱۲اینچ به طرز چشمگیری افزایش می یابد.

کاربرد شیر پروانه ای

شیرهای پروانه ای از جمله شیر های رایج می باشند که در صنایع مختلف اب,گاز و بخار مانند صنایع کشاورزی,دارویی,غذایی,شیمیایی و غیره کاربرد فراوان دارند

مزایای شیر پروانه ای

  • ساخت ارزان و با صرفه
  • طراحی ان باعث اشغال فضای کمتری نسبت به دیگرشیرها می شود.
  • وزن سبک
  • احتیاج به زمان کم برای باز و بسته کردن شیر
  • در سایز های بزرگ نیز موجود استDN5000
  • افت فشار پایین
  • نیاز به تعمیر و نگهداری کم

معایب شیر پروانه ای

  • احتیاج به گشتاور بالا برای کنترل
  • حرکت دیسک قابل هدایت نیست و تحت تاثیر تلاطم جریان است
  • مستعد ابتلا به کاویتاسیون در جریان های پایین تر
  • یکی ازمعایب شیر پروانه ای این است که قسمتی از دیسک همیشه در معرض جریان است حتی در حالت کاملا باز,بنابراین استفاده از شیر پروانه ای همیشه منجر به تغییر فشار می شود.

انواع شیر پروانه ای

  • wafer type
  • lug wafer
  • Main parameter

Main parameter of the Butterfly valve

ANSI Butterfly valve    Class 150LB-300LB SIZE 2″~60″

DIN Butterfly valve     DN50-DN600, PN10~PN25

JIS Butterfly valve       DN50-DN600 10K~20K

BS Butterfly valve       DN50 -DN600, PN10~PN25

Material          WCB,LCB,WC6,WC9,C12,C5,CF8,CF3,CF3M,CF8M,A105,LF2,F11,F22,F5,F304,F316,F304L,F316L

Design & Manufacture Std     API600, API 6D,ASME B16.34, JISB2071, JISB2073,JISB2083, BS 1873,BS1414

Face to Face Std          ASME B16.10,DIN 3202,BS2080, API 6D, JISB2002

End Connection Std     ASME B16.11,ASME B1.20.1,ASME B16.5, DIN2543-2550 ,JISB2212-JISB2214

Test Standard  ISO5208,BS 6755, API598,API 6D,JISB2003

انواع لوله و اتصالات در تاسیسات

انواع لوله

لوله ها را می توان به انواع مختلف از نظر جنس ، کاربرد و نحوه اتصالات دسته بندی نمود .

لوله هایی که در سیستم آبرسانی و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد به شرح ذیل می باشد .

لوله های گالوانیزه

لوله های گالوانیزه خود به دو دسته تقسیم می شوند : لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروفند و عموماً بین این دو فرقی گذاشته نمی شود ،در صورتیکه لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر هستند .

۱- لوله های فولادی گالوانیزه

این نوع لوله ها گاهی برای تخلیه فاضلاب لوازم بهداشتی کوچک به کار برده می شود ولی مورد استفاده اصلی آنها برای تهویه است . جنس این لوله ها از فولاد نرمی است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده درز آن را جوش می دهند و سپس آنها را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگیها در یک وان آبکاری روی اندود (گالوانیزه) می کنند . این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند و کلیه اسیدهایی که برای چدن مضر می باشند فولاد گالوانیزه را هم خراب می کنند .

۲- لوله های آهنی گالوانیزه

جنس این لوله ها از آهن سفید نورد شده است که درز آن توسط دستگاه های درز جوش بهم جوش داده می شود و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند . به همین علت آنها را لوله های با درز نیز می گویند . این نوع لوله ها از رنگ تیره و خاکستریشان شناخته می شوند .و عموماً به دو صورت سبک و متوسط تولید می شوند .

کلیه لوله های فولادی و آهنی گالوانیزه در شاخه های ۶ متری و دو سر دنده با قططر  اینچ تا ۸ اینچ تولید می گردند . قر این لوله ها معمولاً‌قطر اسمی است که بزرگتر از قطر داخلی و کوچکتر از قطر خارجی است .

همچنین در بازار این لوله ها را بر اساس نمره می شناسند . لوله های گالوانیزه نیز به وسیله دنده پیچی به یکدیگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندی می شوند .

مشخصات لوله های گالوانیزه

نمره لوله قطر اسمی(in) قطر خارجی برحسب میلیمتر ضخامت برحسب میلی متر وزن لوله ۶ متری بر حسب کیلوگرم
حداکثر حداقل
۲ ۴/۲۱ ۰۰/۲۱ ۰۰/۲ ۵۱۰/۶
۵/۲ ۹/۲۶ ۴/۲۶ ۳۵/۲ ۲۱۰/۹
۳ ۱ ۸/۳۳ ۲/۳۳ ۶۵/۲ ۰۲۰/۱۳
۴ ۵/۴۲ ۹/۴۱ ۶۵/۲ ۵۰۰/۱۶
۵ ۴/۴۸ ۸/۴۷ ۹۰/۲ ۷۰۰/۲۰
۶ ۲ ۲/۶۰ ۶/۵۹ ۹۰/۲ ۰۰۰/۲۷
۷ ۷۶ ۲/۷۵ ۹۰/۲ ۹۰۰/۳۳
۸ ۳ ۷/۸۸ ۹/۸۷ ۲۵/۳ ۷۰۰/۴۴
۹ ۲/۱۰۱ ۳/۱۰۰ ۶۵/۳
۱۰ ۴ ۹/۱۱۳ ۰۰/۱۱۳ ۶۵/۳ ۷۰۰/۶۵
۱۲ ۵ ۶/۱۴۰ ۷/۱۳۹ ۸۵/۴ ۵۱۰/۱۰۲
۱۵ ۶ ۱/۱۶۶ ۱/۱۶۵ ۸۵/۴ ۰۱۰/۱۲۵

مطابقت قطر اسمی و نمره لوله ها

۸ ۶ ۵ ۴ ۳ ۲ ۱ قطر لوله (in)
۱۸ ۱۵ ۱۲ ۱۰ ۸ ۷ ۶ ۵ ۴ ۳ ۵/۲ ۲ نمره لوله

لوله های چدنی

جنس این لوله ها از چدن ریخته گری است و بر حسب نوع کاربرد آنها انواع و مقدار آلیاژ ، شکل و طول لوله ،‌نوع اتصالات آنها با هم متفاوت هستندو اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب استفاده می شوند .

لوله های چدنی که در سیستم لوله کشی فاضلاب به کار می رود :

الف) سرتوپی (یک سرتوپی – دو سرتوپی)

ب) دو سر تخت

مزایای لوله های چدنی

۱-       در برابر فشار وارده به جداره های خارجی دارای مقاومت و استحکام خوبی هستند .

۲-       فرسودگی این لوله ها کمتر از لوله های فلزی است .

۳-       می توان براحتی از دستگاه تراکم هوا جهت باز کردن و رفع گرفتگی لوله استفاده نمود .

۴-       قیمت لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی ارزانتر است .

معایب لوله های چدنی

۱-       نصب لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی کنتدتر انجام می شود .

۲-       لوله های چدنی به علت تاثیر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب زنگ می زنند و جلوگیری از زنگ زدگی آنها میسر نمی باشد .

۳-       داشتن وزن زیاد قطعات و کثر اتصالات و در نتیجه زیاد پیوند از معایب دیگر لوله های چدنی می باشد .

مقایسه لوله چدنی توپی دار و سر تخت

۱-       قابلیت تحمل فشار لوله های سرتخت بیشتر است .

۲-       لوله های سر تخت به دلیل نداشتن مادگی و لبه های قیطانی و وزن و ضخامت کمتر و نوع پیوند کاربرد بیشتری دارند .

۳-       لوله های سرتخت به دلیل خاصیت الاستیکی نوع پیوند آن تغییر حرارت بیشتری را نسبت به لوله های دیگر تحمل می کند .

وزن لوله های چدنی توپی دار فاضلاب (استاندارد ASTM)

قطر لوله لوله های یک سرتوپی لوله های دو سرتوپی
mm ln وزن یک متر لوله kg وزن یک فوت لوله lb وزن یک متر لوله kg وزن یک فوت لوله lb
۵۰ ۲ ۱۴۰/۱۲ ۵/۵ ۱۴۰/۱۲ ۵/۵
۷۵ ۳ ۰۰۰/۲۱ ۵/۹ ۰۰۰/۲۱ ۵/۹
۱۰۰ ۴ ۷۰۰/۲۸ ۱۳ ۷۰۰/۲۸ ۱۳
۱۲۱۵ ۵ ۵۰۰/۳۷ ۱۷ ۵۰۰/۳۷ ۱۷
۱۵۰ ۶ ۱۵۰/۴۴ ۲۰ ۱۵۰/۴۴ ۲۰

افست یا دو خم

در تغییر امتداد لوله های افقی و قائم سیستم لوله کشی فاضلاب به کار می رود وبا مقادیر انحراف مختلف تولید می شوند .

طریقه اتصال لوله های چدنی

اتصال لوله های چدنی توپی دار با استفاده از کنف و سرب انجام می گیرد و اتصال لوله های چدنی دو سر تخت به کمک واشر لاستیکی و بست مخصوص انجام می شود .

روش اتصال لوله های چدنی توپ دار

۱-    ابتدا بایستی بدنه لوله واتصالات از نظر سالم بودن تست شود و نحوه آزمایش از طریق زدن ضربات آرام چکش امکان پذیر است . چنانچه لوله شکسته باشد یا حتی دارای ترک مویی حزیی باشد صدای ضربات به صورت بم که اصطلاحاً صدای «مرده چدن» نام دارد شنیده می شود .

۲-    پس از اینکه لوله ها در یک امتداد به صورت هم محور در داخل یکدیگر قرار داده شدند کنف مخصوص بایستی با استفاده از قلم و چکش در طوقه مطابق شکل متراکم شود .

لازم به ذکر است کنف مورد استفاده به دو روش دو رشته ای و سه رشته ای بافته می شود و کنف بافته شده بایستی متناسب با قطر لوله های اتصالی بوده و فضای بین نر و مادگی را تا عمق ۵/۲ سانتی متری لبه مادگی پر نماید .

۳-    سرب مذاب که قبلاً توسط چراغ کوره ای یا کوزه ذوب تهیه شده با ملاقه مطابق شکل داخل طوقه ریخته می شود . چنانچه محل پیوند به صورت کاملاً عمودی و سرتوپی رو به بالا باشد نیازی به کمربند سرب ریزی نیست اما اگر محل پیوند افقی یا مایل یا سرتوپی رو به پایین باشد استفاده از کمربند سرب ریزی ضروری است و باید با استفاده از کمربندهای نخ سوز یا لاستیکی یا فلزی یا گل رس با ایجاد مسیر سرب ریزی عمل سرب ریزی را انجام داد .

۴-    بعد از تمام مراحل فوق وقتی سرب سرد شد آن را باید با استفاده از قلم سرب کوبی و چکش به طور آهسته کوبید تا مواد لازم حتی الامکان به داخل اتصال برود .

روش اتصال لوله های چدنی سر تخت

۱-       ابتدا باید واشر لاستیکی را از طوقه فولادی خارج کرده و سالم بودن آن را بررسی نمود .

۲-       واشر لاستیکی را در انتهای قطعه اول لوله مورد اتصال قرار داده به طوریکه رگه برجسته میانی واشر به لبه انتهایی لوله مماس باشد .

۳-       قسمت آزاد واشر لاستیکی را به پایین برگردانده تا رگه برجسته میانی روی لبه انتهایی لوله قرار گیرد .

۴-    قطعه دوم مورد اتصال را وارد واشر لاستیکی نموده به طوریکه لبه آن روی رگه برجسته میانی قرار گیرد . سپس باید قسمت برگردانیده شده واشر را به حالت اول خود درآورد .

۵-    بست نگهدارنده فولادی را باز رده جهت سهولت بسته شدن سطح داخلی آن را کمی چرب نموده و طوقه را در محل خود و بر روی واشر لاستیکی قرار داده و پیچها را در محل خود باید بتدریج سفت نمود .

لوله های پلاستیکی

لوله های پلاستیکی که در تاسیسات آب و فاضلاب بکار برده می شوند عبارتند از :

۱-       لوله های پلاستیکی پی وی سی (PVC – مخفف پلی و نیل کلراید)

۲-       لوله های پلاستیکی (PE مخفف پلی اتیلن)

۳-       لوله های پلاستیک ABS (مخفف اکریلونیتریل ، بوتادین و استیرن)

۴-       لوله های پلاستیک PP (مخفف پلی پروپلین)

۵-       لوله های پلاستیکی CPVC (مخفف کلرینیتد پلی و نیل کلراید)

۶-       لوله های پلاستیکی PB (مخفف پلی بوتیلن)

مزایای لوله های PVC

۱-       اتصال لوله و قطعات آن بسیار آسانتر و سریعتر از سایر لوله ها انجام می شود .

۲-       در نصب روکار احتیاجی به رنگ آمیزی ندارند .

۳-       دارای وزن سبک هستند و به راحتی در بین سقف کاذب و مکانهایی که دسترسی بدان مشکل است نصب می شود .

۴-       در مقایسه با لوله های دیگر قطر خارجی کمتری داشته و به راحتی در داخل دیوار جاسازی و اجرا می شود .

۵-       در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردار هستند .

معایب لوله های PVC

۱-       لوله های پی وی سی خشک در برابر سرما بسیار حساس و شکننده می باشند .

۲-       لوله های پی وی سی در برابر حرارت زیاد فرم و استحکام خود را از دست می دهند .

۳-       به علت قدرت مقاومت کم جداره این نوع لوله ها بایستی از فنر لوله بازکنی برای گرفتگی مجرای لوله ها استفاده نمود .

۴-       در برار نیروهای خارجی دارای مقاومت کمتری هستند .

مشخصات لوله های PVC فشار ضعیف

۲۰۰ ۱۵۰ ۱۲۵ ۱۰۰ ۷۰ ۵۰ ۴۰ قطر اسمی mm
۴ ۲/۳ ۵/۲ ۲/۲ ۸/۱ ۸/۱ ۸/۱ ضخامت جدار لوله mm

مشخصات لوله های PVC فشار قوی

۲۰۰ ۱۵۰ ۱۲۵ ۱۰۰ قطر اسمی mm
۵/۴ ۶/۳ ۳ ۳ ضخامت جدار لوله mm

نکته ۱ :‌ اتصال لوله های PVC بر حسب نوع لوله و اتصالات به روشهای مختلف انجام می شود که نوع اتصال چسبی متداولتر است .

نکته ۲ : اتصال حداقل به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به هیچ وجه نبایستی حرکت داده شود تا سفت گردد .

مزایای انواع لوله های PE

نوع اول – داشتن چگالی ، مقاومت حرارتی پایین و قابلیت انعطاف خوب از مزایای این نوع می باشد .

نوع دوم – دارای چگالی متوسط و اندکی سخت تر از نوع اول هستند و در دمای بالا مقاومتشان بیشتر بوده و قابلیت انبساط بهتری دارند .

نوع سوم – بسیار سنگین تر از نوع قبلی و چگالی بیشتری دارند و برترین خواص فیزیکی از نظر مقاومت – قابلیت انبساط- درجه سختی – ضریب زبری را دارا هستند و از این رو کاربرد وسیعی در گازرسانی و آبرسانی دارند .

نکته ۱ : اتصال لوله های PE به روشهای مختلف دنده ای – فلنچی – بستی – اورینگی و نر و مادگی با روش اتصال جوش حرارتی و جوش سر به سر انجام می شود .

نکته ۲ : اتصال دنده ای در مورد کلیه لوله های پلاستیکی سنگین و ۴ اینچ به پایین قابل اجرا است .

مزایای لوله های PB

لوله پلی بوتیلن در برابر خوردگی ، یخ زدگی ، زنگ زدگی ، خاکهای اسیدی و رسوب گرفتگی مقاوم است . این لوله هنگام انجماد ترک نمی خورد و در دمای ۸۲ درجه سانتی گراد فشار ۵/۶ اتمسفر را تحمل می کند .

نکته : به سبب انعطاف پذیری این لوله های در شبکه لوله کشی ضربه قوچ اتفاق نمی افتد .

لوله های پنج لایه

در تاسیسات لوله کی ساختمان خوردگی و رسوب در لوله های فلزی خسارات و مشکلاتی را بوجود می آورد . برای حل این مشکل تا کنون تلاشهای زیادی صورت گرفته است .استفاده ازآلیاژهای مختلف با پوشش گوناگون از راه حل هایی است که تا کنون برای افزایش مقاومت فلز در برابر خوردگی به کار رفته است بی آنکه هیچ یک پاسخی قطعی به مشکل بدهند .

یکی دیگر از راه هایی که برای پرهیز از مشکلات لوله های فلزی پیشنهاد شده است استفاده از لوله های پلیمری است اما به کارگیری این لوله ها در عمل نشان داده که اگر چه جایگزینی فلز با پلاستیک مسله خوردگی و پوسیدگی لوله را حل می کند اما مشکلات دیگری را باعث می شود که پیش از آن وجود نداشت از جمله نفوذ اکسیژن ، محدودیت در تحمل فشار یا دمای بالا ، ضریب انبساط زیاد و … .

در این شرایط گروهی از دانشمندان به تلفیق فلز و پلیمر توجه کردند . به عنوان مثال سوپر پایپ نقطه اوج همین تکنولوژی است . تلفیقی هوشمندانه که حاصل آن لوله ای است پنج لایه شامل یک لوله آلومینیومی ، دو لایه پلیمر و دو لایه چسب مخصوص – که مقاومت در برابر خوردگی ، زنگ زدگی ، رسوب و پوسیدگی را از لوله های پلیمری و توان تحمل حرارت مداوم ، فشار بالا و نفوذ ناپذیری را از لوله های فلزی به ارث برده است . سوپر پایپ آخرین دستاورد تکنولوژی است هک برای تمام تاسیسات ساختمان قابل استفاده است و حتی در بدترین شرایط صد سال عمر می کند .

جدول مقایسه ای سوپر پایپ

فلزی پلیمری سوپر پایپ
خورندگی از داخل یا خارج بلی خیر خیر
رسوب پذیری بلی خیر خیر
تحمل دما و فشار بالا بلی خیر بلی
فریب انبساط طوری کم زیاد کم
نفوذ اکسیژن خیر بلی خیر
مقاومت مکانیکی خوب کم خوب
شکل پذیری بلی خیر بلی
وزن سنگین سبک سبک
سرعت نصب کم زیاد زیاد

ساختار لوله های سوپر پایپ

یک لوله آلومینیمی با جوش طولی اولتراسونیک ،‌بدنه اصلی سوپر پایپ را تشکیل می دهد . این لایه فلزی مقاومت در برابر فشار ، حرارت و نفوذ اکسیژن را تامین می کند . در لایه های داخلی و بیرونی سوپر پایپ به جای پلی اتیلن مشبک (PEX) از پلیمر جدید PEOC استفاده می شود که عمر این پلیمر در شرایط سخت کاری و در فشار و دمای بالا حتی با ضریب اطمینان ۵/۲ بیش از ۴۰۰ سال است .

لایه های فلزی و پلیمر طی فرآیندی توسط دو لایه چسب مخصوص با هم تلفیق می شوند .

مزایای لوله های پنج لایه :

۱٫       زنگ نمی زند ، رسوب نمی گیرد و هرگز نمی پوسد .

۲٫       به راحتی خم می شود و شکل می پذیرد .

۳٫       نصب آن سریع ، آسان و بدون ضایعات می باشد .

۴٫       بسیار سبک و حمل و نقل آن آسان است .

۵٫       عدم امکان نفوذ اکسیژن به لوله و جلویگری از لجن زدگی و تغییر رنگ آب .

۶٫       ضریب انبساط طولی بسیار ناچیز .

۷٫       افت فشار بسیار ناچیز بدلیل هموار بودن سطح داخل لوله .

۸٫       مقاوم در برابر ضربه و مواد شیمیایی .

۹٫       مقاوم در برابر فشار به علت جوش طولی آلومینیوم .

۱۰٫   در لوله کشی توکار مطمئن و در نصب روکار زیبا است .

۱۱٫   توان تحمل حرارت مداوم .

اتصالات :

در لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی برای اتصال لوله ها به یکدیگر ، تغییر جهت دادن لوله ، انشعاب گیری و یا تبدیل قطر لوله از قطعاتی استفاده می نمایند که آنها را اتصالات یا وصاله می نامند .

وصاله ها یا اتصالات در دو نوع پیچی یا (دنده ای) و جوشی ساخته می شوند که منحصراً در لوله کشی آب سرد و گرم و برگشت مصرفی باید از نوع پیچی یا دنده ای سفید استفاده کرد زیرا استفاده از وصاله های دنده ای غیر گالوانیزه مشکل خورده شدن و در نتیجه پوسیدگی لوله ها را بوجود می آورد.

متداولترین وصاله های مورد استفاده در تاسیسات به شرح زیر طبقه بندی می شوند :

۱- زانویی :

این وصاله برای تغییر جهت دادن به اندازه ۹۰ یا ۴۵ درجه مورد استفاده قرار می گیرد که خود شامل زانوی قائم ۹۰ درجه – زانوی ۴۵ درجه – زانوی روپیچ و توپیچ ۹۰ درجه یا چپقی – زانوی روپیچ توپیچ ۴۵ درجه و زانوی تبدیل می باشد.

زانویی قائم ۹۰ درجه :

وصاله ای است که برای تغییر جهت به اندازه ۹۰ درجه در لوله کشی از آن استفاده می شود. این وصاله در دو سر از داخل دنده شده است .

زانویی ۴۵ درجه :

همانند زانویی قائم ۹۰ درجه برای تغییر جهت لوله ، با انحراف ۴۵ درجه مورد استفاده قرار می گیرد .در لوله کشی فاضلاب در مواردی که تغییر جهت و انحراف ۹۰ درجه ای لوله کشی به وسیله زانویی قائم احتمال ایجاد گرفتگی در لوله را افزایش می دهد با استفاده از اتصال دو عدد زانویی ۴۵ درجه و یک عدد مغزی شعاع انحنای تغییر جهت بیشتر می شود .این وصاله در دو سر از داخل دنده شده است .

زانویی روپیچ توپیچ ۹۰ درجه :

این وصاله که به نام زانوی چپقی معروف است همانند زانویی قائم ۹۰ بوده ولی در دو سر به ترتیب از داخل و خارج دنده شده است و جهت قطعات هم قطر که یک قطعه در محل اتصال از رو و دیگری از داخل دنده شده باشد به کار می رود .

نکته : کاربرد زانوی روپیچ توپیچ ۴۵ درجه همانند چپقی می باشد با این تفاوت که انحراف آن ۴۵ درجه می باشد .

زانوی تبدیلی :

این وصاله در دو سر از داخل دنده شده است و برای اتصال قطعات با قطرهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد .

۲- سه راهی

از این وصاله جهت انشعاب گیری استفاده می شود . سه راهی ها شامل سه راهی قائم – سه راهی ۴۵ درجه – سه راهی تبدیل ساده و روپیچ توپیچ هستند .

سه راهی قائم :

سه راهی قائم که سه راهی معادل نیز نامیده می شود وصاله ای است که برای گرفتن انشعاب و اتصال انشعابات فرعی مورد استفاده قرار می گیرد . این سه راهی از داخل دنده شده و برای انشعابهای با انحراف ۹۰ درجه و هم قطر به لوله اصلی به کار می رود . ژ

سه راهی ۴۵ :

همانند سه راهی قائم از داخل دنده شده و در لوله کشی تاسیسات فاضلاب مورد استفاده فراوان دارد وجهت اتصال انشعابات فرعی با انحراف ۴۵ به کار برده می شود .

سه راهی تبدیل :

جهت اتصال انشعابهای فرعی با قطرهای متفاوت نسبت به قطر لوله اصلی مورد استفاده قرار می گیرد . این وصاله در اندازه های تبدیلی گوناگون و به صورت دنده از داخل و روپیچ توپیچ تولید می شود .

۳- بوشن :

این وصاله تماماً از داخل دنده شده است به همین منظور می توان برای اتصال دو لوله یا دو وصاله که یک سر آنها از خارج دارای دنده است استفاده نمود .

بوشنها شامل بوئشن ساده – بوشن روپیچ توپیچ تبدیل می باشند .

بوشن ساده :

یک قطعه استوانه تو خالی و ریخته شده از چدن است که از داخل دنده شده است این وصاله جهت اتصال دو لوله هم قطر و در راستای هم مورد استفاده قرار می گیرد .

بوشن روپیچ توپیچ :

همانند بوشن ساده است ولی در دو سر به ترتیب از داخل و خارج دنده شده است و جهت اتصال دو قطعه که یکی از رو و دیگری از داخل دنده شده باشد مورد استفاده قرار می گیرد .

بوشن تبدیل :

این بوشن از چدن ریخته شده و قطر دو سر آن متفاوت است و جهت اتصال دو لوله با قطرهای مختلف و در راستای هم مورد استفاده قرار می گیرد .

۴- چهار راهی

وصاله هایی هستند که همانند سه راهی ساده و تبدیل در اندازه های مختلف تولید شده و جهت اتصال انشعابات فرعی مورد استفاده قرار می گیرد .

چهارراهی ها شامل چهار راهی ساده و چهارراهی تبدیل می باشند . کاربرد این نوع وصاله ها در تاسیسات لوله کشی فاضلاب نادر بوده و حتی المقدور از اتصال انشعابات چهار راهی در لوله های با قطر کم خودداری می شود .

۵- مغزی

از یک قطعه لوله کوتاه دو سر دنده و یک قطعه آهن ریخته شده به شکل لوله که دو سر آن از خارج دنده می گردد ساخته می شوند . برای اتصال اجزای سیستم لوله کشی به خصوص اتصال دو وصاله به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد .

مغزی ها شامل مغزی رو پیچ ساده – روپیچ توپیچ تبدیل و روپیچ تبدیل می باشند . از مغزی تبدیل روپیچ توپیچ همانند بوشن و سه راهی تبدیل برای تغییر قطر در لوله کشی استفاده می شود .

۶- مهرم ماسوره

وصاله ای است جهت اتصال دو قسمت از سیستم لوله کشی که از دو قسمت نر و ماده تشکیل شده است . این دو قطعه هر کدام به طور جداگانه روی لوله یا اتصالات دیگر بسته شده و سپس با جفت کردن نر و ماده و بستن مهره واسط ارتباط بین اجزای اتصال دهنده برقرار می شود .

کاربرد این وصاله در ارتباط دادن لوله های فاضلاب بسیار کم است و بیشترین مورد استفاده آن در لوله کشی آب بهداشتی ، تهویه فاضلات و مدارهای بسته می باشد و معمولاً در تعمیرات لوله کشی کاربرد زیادی دارد .

۷- در پوش :

وصاله ای است که جهت مسدود کردن انشعابات لوله کشی به کار می رود .درپوش ها به صورت پیچ از رو دنده می شوند و محل آچارگیری آن عموماً چهار گوش است . این وسیله در سیستم های لوله کشی فاضلاب در انتهای مسیر لوله کشی یا دریچه های بازدید نصب می گردد .

۸- فلنچ

صفحه مدور چدنی است که برای بستن اتصالات فلنچی یا لوله های فلنچ دار استفاده می شود و نوع بی دهانه آن را فلنچ کور می نامند .

برای آب بندی اتصالات فلنچی بایستی از واشر استفاده نمود و این کار با قرار دادن یک واشر بین سطوح اتصال و محکم کردن پیچهای فلنچ صورت می گیرد اما باید دقت کرد که همه پیچها به طور یکنواخت بالا کشیده شوند تا فشار برابر روی واشر در تمام نقاط وجود داشته باشد .

واشرها ممکن است از ورق لاستیکی ، لاستیک منجید دار ، پنبه نسوز ، حلقه های فلزی نرم موجدار یا دیگر مواد گوناگون بسته به کاربرد خط لوله و فشار اعمالی ساخته شوند .

واشرهای فلزی بیضی شکل یا هشت ضلعی که درون شیارهای سطح فلنچ ها نصب می شوند ، اغلب در خط لوله های فشار بالا به کار می روند گاهی اوقات فلنچها با یک برجستگی ساخته می شوند که درون یک تورفتگی مشابه در فلنچ مقابل نصب می شود و برای آب بندی اتصال واشری در تورفتگی قرار می گیرد .

وسایل آب بندی

آب بندی پیوندهای لوله گالوانیزه به روشهای زیر انجام می گیرد :

۱- آب بندی با استفاده از مولد لزج کننده (خمیر) :

قبل از اینکه لوله های حدید شده به یکدیگر وصل شوند لازم است محل حدیده شده با ماده لزج کننده آغشته شود . ترکیبات گرافیت یا روغنهای غلیظی که برای آب بندی اتصالات لوله به کار می روند مواد اختصاصی بوده که دارای گرافیت نرم به حالت معلق یا مخلوط با روغنهای لزج و سایر مواد می باشد . این مادهفقط روی قسمت حدید شده لوله زده می شود که باعث لزج شده – حفاظت و جز بهتر اتصال می گردد . این ماده مانع از اکسید شدن قسمت حدیده شده که پوشش گالوانیزه آن در اثر دنده شدن از بین رفته است می شود و نشت آب را از محل اتصال غیر ممکن می سازد .

سرب قرمز – سرب سفید یا هر دو آنها مانند ترکیبات گرافیکی مخلوط با روغن یا گریس می توانند به عنوان یک ترکیب لزج کننده محافظ و جزم کننده برای پیوندهای دنده ای مصرف شوند .

۲- آب بندی با استفاده از خمیر و کنف :

در بیشتر موارد برای پیوند آب بندی از الیاف کنف و خمیر استفاده می شود . روش کار به این ترتیب است که ابتدا خمیر لوله کشی به مقدار مناسب با طول و عمق قسمت حدیده شده روی آن مالیده می شود و سپس الیاف متناسب با عمق و طول محل پیچش و با ضخامت یکنواخت انتخاب و جهتی که پیچش وصاله بر روی دنده موجب سفت شدن و فرو رفتن بیشتر کنف در شیار دنده ها گردد پیچانده و با ایجاد گره ساده و یکنواخت در انتهای قسمت دنده شده مجدداً یک لایه خمیر بر روی آن مالیده می شود .

الیاف کنف هیچ گونه محافظتی از لوله و وصاله نکرده و فقط با پر کردن کامل فضای خالی بین دنده ها آب بندی نسبتاً رضایتبخشی را فراهم می کند .

آب بندی با استفاده از نوار تفلون :

نوارهای تفلون عموماً به صورت قرقره ای و با یک در پوش محافظ تولید می شوند . از نوارهای تفلون به علت گران بودن بیشتر در لوله کشی با قطرهای کم ، لوله کشی روکار ، اتصال شیر آلات و لوله های کرومی استفاده می شود .

ویژگی نوارهای تفلون :

۱-       پر کردن یکنواخت فضای خالی بین دنده ها .

۲-       پوشش سطح حدیده شده .

۳-       حفاظت نسبی لوله .

۴-       تمیزی روی کار .