نسخه آمریکایی ترامپ برای نفت عربستان صعودی
هفته گذشته دو خبر مهم در بازار نفت شنیده شد که خر نخست کمتر و خبر دوم بیشتر حاشیه ساز شد. خبر نخست آن بود که عربستان به چین اعلام کرده است میتواند بخشی از فروش نفت خود به این کشور را با «یوآن« انجام دهد و خبر دوم آنکه وزیر انرژی این کشور رسما اعلام کرد این کشور توانایی تامین تقاضای بازار را ندارد.
خالد الفلاح گفته است که باید منتظر افزایش قیمت نفت بود؛ اظهار نظر وزیر عربستانی در شرایطی مطرح شد که آمریکا خواستار کاهش قیمت نفت بوده و دونالد ترامپ ماههاست از کشورهای تولید کننده نفت بویژه عربستان خواسته است با افزایش تولید، کاهش بهای نفت را تسریع بخشند.
گرچه عربستان از همان ابتدا و با هدف تشدید فشار اقتصادی به ایران، در این مسیر گام برداشت و به آمریکا و جهان اطمینان داد میتواند با افزایش تولید، هم به روند افزایشی قیمت نفت پایان دهد و هم بازار را با وجود تحریمهای نفتی ایران، در تعادل نگه دارد. این ادعای عربستان به صورت دقیق از سوی کارشناسان و رسانههای معتبر دنیا رد شد ولی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان بارها از وجود ظرفیت قابل قبول از سوی کشور خود خبر داد.
سفرهای پی در پی مقامات آمریکایی و عربستانی به کشورهای یکدیگر، جهت اجرایی کردن منویات آمریکا در نهایت با قتل جمال خاشقجی، به محاق رفت و فشار رسانههای آمریکایی و غربی به پیگیری این پرونده، ریاض را در مخمصهای عجیب قرار داد. لحن اظهارات هم تهدید آمیز شد که البته بسرعت فروکش کرد.
یک روز پیش از سخنرانی رجب طیب اردوغان در مجلس ترکیه، دو خبر مهم توجه کارشناسان را به خود جلب کرد؛ خبر نخست کمتر مورد توجه قرار گرفت در حالی که اهمیت این خبر نشان از یک گروکشی سیاسی میان عربستان و غرب داشت. سعودیها که طی چند ماه اخیر از معامله نفت با یوآن شانه خالی کرده بودند و قصد نداشتند به «دلار» آمریکا خیانت کنند، از آمادگی خود برای اختصاص بخشی از معاملات نفتی خود با یوآن خبر دادند.
چینیها که قصد دارند با ورود پول ملی خود به بازار نفت، قدرت دلار را کاهش دهند از هر ابزاری برای نیل به مقصود خود استفاده میکنند. ریاض به این موضوع آگاه بوده و است؛ اما این کشور در سال ۱۹۷۴ به آمریکا تعهد داده است حتی یک بشکه از نفت خود را با ارزی جز دلار معامله نکند و این تعهد تا به امروز به قوت خود باقی مانده است. اما حالا که تبعات قتل روزنامه نگار سعودی در حال گسترش است، آل سعود به دنبال گروکشی سیاسی – اقتصادی است تا همچنان آمریکا را به عنوان پشتیبان خود حفظ کند.
اتفاقی که طی یک سال اخیر رخ داد، آن است که عربستان با اهدای امتیازات فراوان به واشنگتن قصد داشته رضایت ترامپ را جلب کند و همچنان این کشور را در قامت یک «پدر» برای خود حفظ کند. انعقاد قراردادهای تسلیحاتی حیرت آور با آمریکا و واگذاری بخشهای مهمی از پروژههای صنعتی و عمرانی این کشور به شرکتهای آمریکایی در راستای برنامه یانکی – سعودی بود تا اینکه با اتفاقات اخیر، عربستان روی دیگر خود را نشان داده است.
ریاض که همواره سیاست نفتی خود را «اقتصادی» خوانده بود و تاکید میکرد هیچگاه از نفت به عنوان یک سلاح و حتی ابزار برای امور سیاسی استفاده نکرده و نمیکند، به صورت زیرکانهای آمریکا را در مسیری قرار داده که انتخابش با کاخ سفید است. اینکه عربستان بی محابا اعلام میکند نمیتواند به خواستههای آمریکا عمل کند و در این باره ناتوان است، وقتی قابل تامل میشود که مروری بر اخبار پیش از ابری شدن رابطه این دو کشور داشته باشیم. فضایی که سعودیها اعلام میکردند پیاده نظام دستورات ترامپ هستند و از همه امکانات خود نیز بهره میبرند، حالا تبدیل به بستری شده است که عربستان بصورت زیرپوستی فرمانده خود را تهدید میکند.
نه عربستان جسارت رو در رویی با آمریکا را دارد و نه واشنگتن نمیخواهد «گاو چاق» خود را از دست بدهد. نهایت این بازیهای سیاسی، به سود آمریکا به اتمام خواهد رسید تا عربستان مجبور باشد به مانند گذشته، در خدمت این کشور باشد.